Podstawą uchylenia obowiązku alimentacyjnego na byłego małżonka jest art. 138 w zw. z art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W razie zmiany okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego, można żądać uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Obowiązek alimentacyjny na byłego małżonka
Podstawą do orzeczenia o obowiązku alimentacyjnym względem byłego małżonka jest art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeżeli jeden z małżonków został natomiast uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
Właściwość sądu w sprawie o uchylenie alimentów
W sprawach o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego. Zgodnie z art. 1103 Kodeksu postępowania cywilnego, sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej. A więc, jeżeli pozwany mieszka za granicą, to brak jurysdykcji krajowej.
Wartość przedmiotu sporu w sprawie o uchylenie alimentów
Wartość przedmiotu sporu stanowi wysokość dotychczas zasądzonych alimentów, pomnożona przez 12, dlatego że w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok (12 miesięcy kalendarzowych).
Opłata od pozwu o uchylenie alimentów
Strona dochodząca uchylenia obowiązku alimentacyjnego, zobowiązana jest wnieść opłatę sądową stosunkową od pozwu obliczoną od wartości przedmiotu sporu. Zwolnienie z opłaty sądowej w sprawach alimentacyjnych występuje tylko w przypadku żądania zasądzenia alimentów albo żądania podwyższenia alimentów. Oczywiście strona powodowa może domagać się zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek.
.
Powyższa informacja nie ma charakteru porady prawnej i nie wyczerpuje w całości omawianego zagadnienia. Każdy przypadek ze względu na swoją specyfikę wymaga indywidualnej analizy.
Radca prawny Sławomir Rejek