Aby uzyskać sądowe wstrzymanie spłaty kredytu frankowego na czas procesu, należy złożyć do sądu wniosek o udzielenie zabezpieczenia powództwa. W praktyce taki wniosek zgłasza się w pozwie, choć nic nie stoi na przeszkodzie złożenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia jeszcze przed wszczęciem postępowania.
Przesłanki w uzyskaniu zabezpieczenia
Zgodnie z art. 7301 § 1 i 2 kpc, zabezpieczenie żądania jest uzależnione od spełnienia dwóch przesłanek, tj. wiarygodności roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Obie te przesłanki muszą zaistnieć jednocześnie.
Uprawdopodobnienie roszczenia
W zakresie wniosku o udzielenie zabezpieczenia, roszczenie o ustalenie nieważności umowy kredytowej będzie uprawdopodobnione, poprzez przytoczenie postanowień zawartych w umowie kredytowej charakteryzujących się abuzywnością oraz poprzez podniesienie twierdzeń i powołanie dowodów przemawiających za tym, że umowa kredytowa może być uznana za nieważną, a także mając na uwadze szereg orzeczeń w podobnych sprawach w których sądy orzekały o ustaleniu nieważności umowy kredytu.
Interes prawny w uzyskaniu zabezpieczenia
Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Celem zabezpieczenia jest udzielenie tymczasowej ochrony prawnej podmiotom potrzebującym, interes prawny istnieje w przypadku, gdy zachodzi potrzeba zapewnienia uprawnionemu „należytej ochrony prawnej”, zanim uzyska on ochronę definitywną (ostateczną), czyli zanim zostanie osiągnięty cel postępowania w sprawie, w związku, z którym następuje udzielenie zabezpieczenia. Z kolei „należyta ochrona prawna” polega na usunięciu naruszenia albo zagrożenia naruszenia praw uprawnionego.
Dodać należy, iż stosownie do treści art. 755 § 2 1kpc – dotyczącego zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych – przepisu art. 731 kpc nie stosuje się, jeżeli zabezpieczenie jest konieczne dla odwrócenia grożącej szkody lub innych niekorzystnych dla uprawnionego skutków
Rozstrzygając wątpliwości związane z pojęciem „interesu prawnego” wskazać należy, że obecnie jest ono pojmowane szeroko, tzn. nie tylko w sposób wynikający z treści określonych przepisów prawa przedmiotowego, lecz także w sposób uwzględniający ogólną sytuację prawną powoda. Uzależnienie powództwa o ustalenie od interesu prawnego, należy zatem pojmować elastycznie, z uwzględnieniem celowościowej jego wykładni, konkretnych okoliczności danej sprawy oraz tego, czy w drodze innego powództwa strona może uzyskać pełną ochronę”. Powyższe odpowiednio odnosić należy do pojęcia „interesu prawnego” w zabezpieczeniu roszczenia.
Z uwagi na powyższe, sąd rozstrzygając wniosek o udzielenie zabezpieczania powództwa, powinien rozważyć również możliwości jego uwzględnienia w oparciu o cel postępowania.
Powyższa informacja nie ma charakteru porady prawnej i nie wyczerpuje w całości omawianego zagadnienia. Każdy przypadek ze względu na swoją specyfikę wymaga indywidualnej analizy.
Radca prawny Sławomir Rejek